بزرگنمايي:
ندای لرستان- خریدارانی که در سال های اخیر اگر به صورت تصادفی و شاید هم با نقل سینه به سینه متوجه مرغوبیت گردوی الشتر شده اند، جلوی مغازه های کوچک و قدیمی شهر به ویژه در مسیر گردشگری روستای" کهمان"
صف کشیده اند، دستگاه های مخصوص پوست گیری و انباشت پوست های سیاه شده
گردو جلوی مغازه ها به چشم می خورد، عرض خیابان بسیار کم است و پارک دوبل
خودروی خریداران، تردد را مشکل کرده است.
همه در هر سنی مشغول کار گردو هستند، از چیدن محصول، تا حمل و بارگیری
به مغازه ها، پوست گیری، وزن کشی، بسته بندی های بدقواره درون گونی های جای
کود و برنج و گردوفروشی فله ای در پلاستیک های سفید ، هم عمده فروشی دارند
و هم به قول خودشان" کیلوفروش".
روستای کهمان چسبیده به شهر الشتر و مرکز اصلی تولید گردوی سلسله است،
سیاهی دست بسیاری از مردم منطقه در این فصل سال یک امر کاملا عادی به نظر
می رسد، مساله ای که نشان می دهد، فرآیند برداشت ، خشک کردن و فروش گردو در
اینجا همچنان سنتی و خانوادگی است.
طلای سبز حاصل دسترنج مردم الشتر و بیش از پنج هزار و 200 بهره بردار
این محصول که حدود 800 میلیارد تومان ارزش خام دارد سالهاست که اینگونه
بدون فرآوری جانبی، برندسازی ( ایجاد نام تجاری) و ارزش افزوده، یا خام
فروشی و ارزان فروش شده است و یا بار کامیون دلالان و به نام گردوی صادراتی
در ویترین گران ترین تنقلات فروشی های ایران جا داده می شود.
دکان های کوچک و خاک گرفته، مغازه های مسیر دسترسی به منطقه گردشگری کهمان، گردوی الشتر و "زغال بلوط"
را در کنار هم می فروشند، همین که محصول امسال با اندکی سود به فروش برسد،
همه راضی هستند اما نمی دانند حاصل دسترنجشان با قیمت های چند برابر در
بسته بندی های شکیل و پشت ویترین های جذاب شهرهای بزرگ، نان دلالان این
محصول را چرب کرده است.
کیفیت گردوی سلسله از عطر و طعم گرفته تا رنگ سفید، پوست کاغذی و درصد
چربی به نسبت بالاتر ناخودآگاه این مثل را در ذهن متبادر می کند که " هر
گردی گردو نیست"، چراکه این طلای سبز درختان تنومند منطقه کهمان بدون اغراق
از مرغوبترین محصولات ایران و حتی جهان است و به گفته کارشناسان، با گردوی
ممتاز برخی کشورها برابری می کند.
اقدام موثری سال های اخیر برای برندسازی و افزایش ارزش افزوده محصول گردو در الشتر صورت نگرفته است، ماه جاری جشنواره " ملی"
گردو در سایه سار درختان تنومند باغات کهمان برگزار شد اما نه از مسوول
ملی خبری بود، نه تاجر و سرمایه گذاری حضور داشت و نه نتیجه ای برای خروج
بازار گردو از وضعیت کنونی حاصل شد.
به گفته "کامران ساروقی" رییس سازمان نظام صنفی
کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سلسله با توجه به موقعیت جغرافیایی و آب و
هوای مناسب می تواند به قطب تولید گردو در کشور تبدیل شود اما در
جشنواره ای که تحت عنوان "جشنواره ملی گردو" طی هفته گذشته در این شهرستان
برگزار شد، با اینکه نام جشنواره، ملی عنوان شده بود اما بدون حضور
مهمانان ملی برگزار شد که این امر، نقصی جدی در برگزاری اینگونه جشنواره هاست.
تولید گردو در کهمان یک تن بیشتر از سایر مناطق
مدیر جهاد کشاورزی سلسله در این خصوص به ایرنا می گوید: سطح زیرکشت کل
باغات شهرستان سه هزار و 355 هکتار است که 2 هزار و 224 هکتار از این مجموع
باغات گردو بوده و 280 هکتار آن به تنهایی در منطقه کهمان قرار دارد.
"روح اله حقی منصوری" با بیان اینکه پنج هزار و 211
بهره بردار در راستای تولید این محصول در شهرستان فعالیت دارند، افزود:
عملکرد تولید گردوی خشک شهرستان به طور متوسط 1.6 تا 1.8 تن در هکتار است
که در منطقه نمونه گردشگری کهمان به 2.5 تا 2.6 تن در هکتار می رسد.
وی تصریح کرد: بالا بودن عملکرد در واحد سطح، تنوع و تفرق ژنتیکی، کیفیت
بالای محصول از جمله پوست کاغذی، درصد بالای مغز به پوست، میزان بالای
چربی، درشتی میوه و در اصطلاح مغز پر و سفید از مزایای گردوی کهمان است که
به دلیل شرایط هوایی مناسب، خاک حاصلخیز و منابع آبی متنوع می باشد.
بیش از چهار هزار تن گردو از باغات شهرستان سلسله برداشت می شود که با
فرض میانگین برداشت 2.5 تن گردو در هر هکتار باغ کهمان سلسله، 675 تن از
محصول در این منطقه برداشت می شود که با متوسط فروش قیمت هر کیلوگرم گردوی
خشک 2 میلیون ریال، گردش مالی این بخش برای کشاورزان محلی یک هزار و 350
میلیارد ریال است که البته باید توجه کرد با توجه به قیمت چندین برابری
گردو در مغازه ها ، این رقم به بیش از 2 برابر هم می رسد.
با حسابی سرانگشتی مشخص می شود گردش مالی گردوی سلسله حدود هشت هزار
میلیارد ریال است، اما خام‌فروشی، خرید محصول تولیدی باغداران به بهایی
اندک توسط واسطه‌ها و دلالان و فروش این محصول با برند سایر استان ها باعث
شده است باغداران این شهرستان نتوانند سود آنچنانی از محصول برداشت شده خود
داشته باشند و خریداران این محصول باکیفیت در گمنامی بمانند.
خام فروشی گردو و دست خالی باغداران از چرخش مالی میلیاردی
به گفته مدیر جهاد کشاورزی سلسله بازار گردوی شهرستان هرساله میلیارد ها
تومان چرخش مالی دارد و این در شرایطی است که عمده گردوهای تولید شده در
باغات منطقه خام فروشی می شوند.
حقی منصوری ادامه داد: ایجاد و گسترش صنایع تبدیلی و بسته بندی گردو در
سال های گذشته آنچنان که باید، محقق نشده و همین امر موجب عدم بهره وری
حداکثری از ظرفیت های اقتصادی این محصول در شهرستان شده است که در کنار
حوادث غیرمترقبه مانند سرمای دیررس بهاره، تگرگ و خشکسالی دست گردوکاران را
از درآمد بالای اقتصادی خالی می کند.
به گفته وی برندسازی گردوی سلسله و ایجاد سامانه بارانداز میوه و تره
بار برای این محصول در شهرستان ضروری است که اقداماتی در راستای جذب سرمایه
گذار به منظور بسته بندی و فرآوری برخی محصولات همچنین سامانه هوشمند
بارانداز میوه و تره بار در دست انجام می باشد.
مدیر جهاد کشاورزی سلسله اضافه کرد: سرمایه گذاری برای بسته بندی و
استفاده از پوست گردو به عنوان هوموس اعلام آمادگی کرده و تاکنون بیش از 50
درصد کار پیش رفته است که در صورت اتمام روند اداری و صدور مجوزهای لازم،
کار برندسازی را نیز از طریق بسته بندی انجام می دهد.
حقی منصوری بیان کرد: پیگیری های این سرمایه گذار بیش از یکسال گذشته
آغاز شده و مشکلی برای پرداخت تسهیلات به وی وجود ندارد، اما خود فرد با
مشکلاتی در خصوص تامین نقدینگی و سرمایه در گردش مواجه و در حال رفع این
موانع است تا بتواند بازپرداخت تسهیلات را به موقع انجام دهد.
از سامانه هوشمند بارانداز چه خبر؟
مدیر جهاد کشاورزی سلسله همچنین در خصوص ایجاد سامانه هوشمند بارانداز
میوه و تره بار برای محصول گردوی شهرستان گفت: با راه اندازی این سامانه،
بازاریابی و مسیریابی به صورت هوشمند انجام و تقاضاها از نقاط مختلف کشور
برای خرید ثبت می شود.
حقی منصوری با تاکید بر اینکه نوع گردوی کهمان بیشتر از گردوی سایر
مناطق از تنش های محیطی در امان است، یادآور شد: در صورت راه اندازی سامانه
بارانداز نیازی به مراجعه حضوری، طی مسافت های طولانی و تحمل هزینه و سختی
های سفر نیست و کار فروش گردو در اوزان بالا هم از این طریق بدون حضور
واسطه ها انجام می شود.
وی با تاکید بر بهبود نظارت بر روند فروش توسط این سامانه اظهار داشت:
برخی مقدمات فنی برای تحقق این مهم انجام شده اما اقدامات نرم افزاری و
پدافندی چندانی صورت نگرفته است ، بنابراین به نظر می رسد بهره مندی از این
سامانه در آینده نزدیک محقق نشود.
به هر حال عایدی محصول گردو در سلسله به ویژه منطقه کهمان، تناسبی با رنج و زحمت گردوکاران ندارد، دستان
سیاه شده کوچک و بزرگ خانواده، از گردش های چند صدمیلیاردی بسته بندی و
برند سازی خالی مانده است و این دلالان هستند که نان خود را در بازار
ارزشمند گردوی لرستان چرب کرده اند.